Bezienswaardigheden en excursies in Cuba

Als er iets doodzonde is, is het om naar Cuba te vliegen om vervolgens een week of twee weken in een strandhotel te verblijven zonder verder iets te ondernemen. Het land is zo mooi, zo rijk aan cultuur, dat je er op uit zult moeten gaan om het land beter te leren kennen. Wat je gaat zien en doen is natuurlijk geheel afhankelijk van je persoonlijke interesses, maar ook van de plek waar je je vakantie in Cuba viert. Het hoofdeiland is met een lengte van zo’n 1250 kilometer dermate langgerekt dat afstanden een belemmering kunnen zijn. Ga je op rondreis door Cuba dan kun je natuurlijk al wat meer zien. Kijk vooral ook naar het excursie-aanbod dat je vooraf online of ter plaatse kunt boeken. De leukste bezienswaardigheden, attracties en activiteiten worden vaak als excursie aangeboden.

Op deze pagina vind je een overzicht van bezienswaardigheden en excursies die wij de moeite waard vinden. Dit is slechts een kleine greep uit al het moois dat Cuba te bieden heeft.

De Spaanstalige en bovenal levendige stad ‘La Habana’ is de grootste en tevens de hoofdstad van Cuba. De oude binnenstad van Havana is gevuld met historische gebouwen die er voornamelijk tussen de zeventiende en negentiende eeuw werden gebouwd. De meeste diversiteit vind je in de wijk Centro Habana. De oudste wijk is Habana Vieja. Hier tref je bouwwerken als het El Capitol, Museo de la Revolución, Palacio de los Capitanes Generales en Teatro García Lorca. Behalve prachtige oude gebouwen heeft de stad Havana ook veel monumenten. Zo is er een monument voor de schrijver en dichter José Julián Martí y Pérez, die vooral geëerd wordt als nationale held voor zijn inzet tijdens de onafhankelijkheidsoorlog. Het honderd-en-negen meter hoge José Martí monument bevindt zich in de wijk Vedado aan de Plaza de la Revolución. Vanaf dit plein heeft de onlangs overleden president Fidel Castro regelmatig urenlange toespraken gehouden voor het volk.

De Cubaanse stad Havana is tevens heel bekend geworden dankzij de schrijver Ernest Hemingway. Deze Amerikaanse schrijver en oorlogscorrespondent verkoos Cuba als zijn inspiratiebron voor het schrijven van verhalen als ‘For Whom the Bells Tolls’. In ‘La Bodeguita Del Medio’ dronk hij graag zijn geliefde cocktail daiquiri. Doordat Cuba en dus ook de stad Havana voor lange tijd geïsoleerd is geweest van Amerika, rijden er nog altijd veel oude Amerikaanse auto’s van voor 1960. Deze worden veel ingezet als taxi en om rondritten aan te bieden aan toeristen.

Meer informatie over Havana

Het meest belangrijke en grootste plein van Havana is Plaza de la Revolución. Het werd gebouwd in opdracht van de president van Cuba, Fulgencio Batista. Het plein kreeg de naam ‘Plaza Cívica’ en ‘Plaza de la República’. Vanaf 1959, na de overwinning van de revolutie, werd het plein omgedoopt tot Plaza de la Revolución. Meer dan eens heeft Fidel Castro hier zijn toespraken tot het volk gehouden, waarvoor ze urenlang in de brandende zon moesten staan. Het grote plein heeft een hoge toren met daarvoor het standbeeld van José Martí, de nationale held van Cuba. Het beeld, wat gemaakt werd door Juan José Sicre, werd uiteindelijk pas aan het eind van de jaren vijftig ingehuldigd. Andere bezienswaardigheden aan de Plaza de la Revolución zijn het ‘Teatro Nacional de Cuba’ en de beeltenissen van revolutionaire leiders Che Guevara en Camilo Cienfuegos die op twee grote gebouwen prijken. Deze kunstwerken werden gemaakt door de Cubaanse kunstenaar Enrique Ávila Gonzalez.

Het voormalige antieke presidentiële paleis van Havana is tegenwoordig ingericht als museum. Het werd omstreeks 1910 gebouwd als residentie voor de regerende president. Voor het ontwerp en de inrichting werden kosten noch moeite gespaard. Voor het interieur werd zelfs de hulp ingeschakeld van Tiffany’s uit New York. Pas in 1974 werd het ingericht als museum. In dit Museo de la Revolución kom je alles te weten over de roerige periode tussen 1953 en 1959. Aan de ingang kun je een SAU-100 tank bewonderen die gebruikt werd door Castro tijdens een invasie in 1961. Op de begane grond passeer je vooral het dagelijkse leven in Cuba. Daarnaast is er een monografische ruimte die een beeld schets ten tijden dat het museum nog als paleis fungeerde. Op de eerste verdieping staat de revolutie van Cuba centraal. Middels foto materiaal, vlaggen, wapens en documenten krijg je een duidelijk tijdsbeeld. Op de tweede verdieping zijn kamers te bezoeken over de invoering van slavernij, oorlogen in de negentiende eeuw, de Spaanse kolonie en de interventie van de Verenigde Staten in Cuba. Ook is er een ruimte ingericht ter ere van Ernesto Che Guevara en Camilo Cienfuegos. Buiten het museum is tevens het zeiljacht Granma te bewonderen, waarmee Fidel Castro expedities uitvoerde tussen Mexico en Cuba.

Het schitterende landschap van Cuba is vaak ondergewaardeerd. Veelal denken toeristen bij Cuba vooral aan steden als Havana en Varadero. Maar het binnenland van Cuba is minstens zo mooi en indrukwekkend. De westelijk gelegen Valle de Viñales in de provincie Pinar del Rio, is bijzonder om de kalkstenen bergen in het landschap en de tabaksplantages. De grond is heel vruchtbaar in de Valle de Viñales, waardoor het uitermate geschikt is voor het telen van tabaksbladeren. Het bezoeken van zo’n tabaksplantages is tevens een bijzonder leuk uitstapje. De medewerkers rollen de sigaren terwijl ze er zelf één roken. Het levert hoogstwaarschijnlijk fraaie foto’s op.

Als nationaal park van Cuba is deze omgeving zelfs uitgeroepen tot werelderfgoed van Unesco. Daarnaast zijn er in het gebied van Valle de Viñales bij Valle de Dos Hermanas ook prachtige muurschilderingen van Leovigildo González Morillo te bewonderen. Kun je er grotten bezoeken zoals Cueva del Indio en/of een verkoelende duik nemen in de ondergrondse rivier. Het mooiste uitzicht geniet je vervolgens vanaf de Mirador de Los Jazmines.

Meer informatie over de Valle de Viñales

De westelijk gelegen provincie Pinar del Río staat vooral bekend om de kleurrijke muurschilderingen van Leovigildo González Morillo, die de evolutie van het leven van mens en dier laat zien, en de productie in tabak. Daarnaast kun je er schitterende wandelingen maken die je langs bezienswaardigheden leiden als de Valle de Viñales en grotten zoals El Indio en Palmarito. De stad Pinar del Río wordt vooral bezocht als hoofdstad van de tabak. Je treft hier veel sigarenwinkels, sigarenfabrieken, rumproducenten, maar ook universiteiten en andere opleidingsinstituten. In het ‘Muso Ciencas Naturales’, wat gevestigd is in Palacio de Guasch, zijn vervolgens allerlei wetenswaardigheden over natuurwetenschappen te ontdekken.

In het bijzondere fraaie paleis ‘Palacio de los Capitanes Generales’ is sinds 1968 het stadsmuseum van Havana, het ‘Museo de la Cuidad’, gevestigd. Het paleis werd omstreeks het eind van de achttiende eeuw in barokke stijl gebouwd als residentie voor de gouverneur. Kort daarna werd het paleis gebruikt als kantoor van de regering met daarnaast een deel dat werd ingericht als gevangenis. Nu vandaag kun je Museo de la Ciudad bezoeken als museum over de stad. Er zijn nog een aantal kantoren ingericht met originele meubelstukken. Er is onder andere een speciale ruimte ingericht als eerbetoon aan de Cubaanse generaal Carlos Roloff. Je kunt er uniformen, wapens, vlaggen, kunstwerken, huishoudelijke voorwerpen en archeologische stukken bewonderen. Eén van de mooiste ruimtes is de spiegelzaal ‘Salon de los Espejos’. Hier kwamen in het verleden allerlei invloedrijke personen samen om er vooruitstrevende en andere belangrijke besluiten te nemen.

In het zuidoosten van Cuba zijn de hoogste bergen van het land te vinden. Met name het gebied rondom de bergketen Sierra Maestra is erg mooi. De Sierra Maestra werden lange tijd gebruikt door de militaire leider Fidel Castro en zijn onderdanen om er zich schuil te houden. De kampen waar zij zich ophielden zijn nog altijd in tact gehouden. Het allermooiste van de Sierra Maestra is toch echter de natuur en de waterpartijen. Middels kilometers lange bergpaden zijn er tal van mooie wandelroutes te volgen. Ondertussen wordt je meerdere keren op een spectaculair uitzicht getrakteerd. Met name de uitzichten vanaf het hoogste punt bij Pico Turquino is buitengewoon bijzonder. Deze piek bevindt zich op negen-tien-honderd-vier-en-zeventig meter boven de zeespiegel. De tocht er naartoe is echter behoorlijk zwaar. De natuurparken Parque Santo Domingo-la Sierrita, Parque Marea del Portillo, Parque Pico Turquino en Parque Desembarco del Granma zijn er behoorlijk populair binnen het ecotourisme. En dat is natuurlijk niet voor niets.

Meer informatie over de Sierra Maestra

Toen de Spanjaarden in het begin van de zestiende eeuw aan wal kwamen in Cuba, was het dorpje Camagüey een van de eerste plekken waar ze zich vestigden. Zij noemde het plaatsje ‘Santa María del Puerto del Príncipe’. Onlangs werd de vijfhonderdste verjaardag van de stad gevierd. Het historische centrum van deze stad in Centraal Cuba staat inmiddels geregistreerd als werelderfgoed van Unesco. De middeleeuwse charme van Camagüey uit zich in eeuwenoude steegjes en kronkelende straten die je leiden langs koloniale huizen en gebouwen die in sfeervolle pasteltinten zijn geschilderd. Pleinen als de Plaza de San Juan de Dios en Plaza de Armas laten een geheel eigen tijdsbeeld zien. In het stadspark ‘Parque Ignacio Agramonte’ kun je vervolgens een ruiterbeeld bewonderen van de revolutionair Agramonte, die gemaakt werd door de beeldhouwer Salvatore Buemi.

De vier koninklijke palmbomen in ‘Parque Ignacio Agramonte’ vertegenwoordigen het symbool voor de toekomstige vrijheid van Cuba. Op loopafstand van dit park kun je een bezoek brengen aan de zeventiende eeuwse ‘Iglesia Catedral de Camagüey’. De meer moderne kerk ‘Iglesia de Nuestra Señora de la Soledad’ werd bijvoorbeeld gebouwd tussen 1733 en 1736. In Museo Casa Quinta Simoni kun je vervolgens een ontmoeting hebben tussen twee tijdperken. Het iet wat vervallen landhuis staat symbool voor de liefde tussen Amalia Simoni en Ignacio, waarbij loyaliteit en trouw een belangrijke plek innemen.

Op de punt voor de ingang bij de haven van Havana, prijkt het beeltenis van het kasteel ‘Castillo de los Tres Reyes del Morro’. Deze strategische ligging werd gekozen om de ingang van de baai en het welzijn van de bevolking veilig te kunnen stellen. De bouw werd uitgevoerd naar een idee van Juan Bautista Antonelli en werd pas afgerond in de zeventiende eeuw. In de achttiende eeuw werd er ook een vuurtoren geplaatst die later weer werd vervangen door het huidige exemplaar. Tegenwoordig is Castillo del Morro behalve een symbool voor Havanna ook ingericht als cultureel centrum. Er zijn regelmatig uiteenlopende exposities te bewonderen.

Voor een avondje geheel in stijl, ben je bij Cabaret Tropicana op het juiste adres. Deze alom bekende openlucht dinershow aan de Calle 72 y Línea del Ferrocarril wordt al sinds 1939 uitgevoerd in de wijk Marianao van Havana. De artiesten zijn vaak kleurrijk en flamboyant uitgedost en glitteren van top tot teen, terwijl ze allerlei danskwaliteiten en acrobatiek aan het publiek laten zien. De bijbehorende muziek en het lekkere eten bezorgen je een top avond, waar je nog lang aan terug zult denken. Hoewel er ruim driehonderd plaatsen beschikbaar zijn, is het aan te raden op tijd je kaartje te reserveren.

Meer informatie over Cabaret Tropicana

Ten zuiden van ‘Parque Natural Topes de Collantes’ bevindt zich de stad Trinidad. Deze plaats werd omstreeks 1514 gesticht door Diego Velazquez de Cuellar onder de naam ‘Villa de la Santisima Trinidad en groeide vrij snel uit tot een koloniale stad. Het charmante centrum van deze door Unesco geregistreerde stad, bestaat vooral uit herenhuizen, paleizen en prachtige pleinen zoals Plaza Colonial. Qua musea kun je hier het Museo de Historia, Museo Romántico, Museo de Arqueología Guamuhaya en Museo de Arquitectura Colonial bezoeken. Casa de la Trova aan de Calle Cristo wordt veelal gebruikt door lokale muzikanten, gezellige danspartijen en andere evenementen. Aan het strand Playa Ancon kun je vervolgens heerlijk bijkomen van alle indrukken die je in Trinidad op kunt doen.

Meer informatie over Trinidad

De meeste toeristen die een strandvakantie boeken naar Cuba, komen uit in de badplaats Varadero. Dit noordelijke en meest exclusieve deel van Cuba kent immers een aantal prachtige mooie hagelwitte stranden en goede hotels. Al vanaf de twintigste eeuw komen hier mensen naartoe om te genieten van het schitterende weer en de mooie locaties. Omdat Varadero een plaats op het smalle schiereiland Hicacos is, vind je er stranden van wel twintig kilometer lang. Daarnaast zijn er nog een aantal eilanden en is er een ecologisch strand wat bij Varadero hoort. Varadero Beach, wat ook wel Playa Azul wordt genoemd, is het meest bekende en grootste strand van Varadero. Maar ook Playa Jibacoa tussen Havanna en Varadero is erg aangenaam. Het is er vrij rustig, waardoor je er echt kunt relaxen en/of snorkelen. Ook zijn er twee scheepswrakken in de buurt die uitermate geschikt zijn voor een duikexpeditie. Wat ons betreft het best bewaarde geheime strand van Cuba.

De meest bekende en drukste weg van Havana ligt aan de kuststrook. Boulevard Malecón of Avenida Antonio Maceo is een ruim acht kilometer tellende boulevard aan zee, die al aan het begin van de twintigste eeuw werd aangelegd. De route loopt vanaf de haven tot aan het noorden van het centrum van Havana in de wijk Vedado. De promenade werd eigenlijk aangelegd om de stad te beschermen tegen de soms nogal ruwe zee. Vandaar dat deze boulevard ook wel ‘Muro de Malecón wordt genoemd. Meer dan eens beukt het water met volle snelheid tegen de gewapende kade aan de Avenida de Maceo. Het kan soms behoorlijk spectaculaire foto’s opleveren. Tijdens de avonduren zoeken de Cubanen graag de verkoeling aan deze zijde van de stad. Er wordt dan druk geflaneerd terwijl er links en rechts veel romantische gelegenheden ontstaan.

In de omgeving van de sfeervolle stad Trinidad, bevindt zich ook het schitterende natuurgebied ‘Valle de los Ingenios’. Deze vallei huisvestte vroeger tientallen suikerfabrieken en plantages. Inmiddels is vooral de rust er wedergekeerd. Nog altijd kun je er voormalige suikerfabrieken bezoeken en de oude Iznaga molen die bij de gelijknamige plantage hoorde. Het meest herkenbare punt is toegeschreven aan de toren ‘ Torre del Ingenio Manaca Iznaga’. De uitkijktoren werd omstreeks de negentiende eeuw vooral gebruikt om de honderden slaven op het land te laten weten wanneer hun dienst begon en wanneer deze eindigde. Ook kon men vanaf de toren zien wie er probeerde te ontsnappen.

Het Capitool of El Capitolio Nacional de La Habana van Cuba is overduidelijk geïnspireerd op het Capitool in Washington van de Verenigde Staten. De architect Raúl Otero is grotendeels verantwoordelijk voor het ontwerp van dit regeringsgebouw in Havana. Hij kreeg hierbij hulp van Eugenio Raynieri Stone en Jose M. Bens Arrate. De opdracht tot het bouwen van een regeringshuis van deze omvang, was afkomstig van de destijds regerende president Gerardo Machado. Het karakteristieke gebouw is zowel van binnen als van buiten rijkelijk gedecoreerd. Vanaf 1959 is El Capitolio van Havana ingericht als hoofdkwartier van de Cubaanse Academie van Wetenschappen en de Nationale Bibliotheek voor Wetenschap en Technologie.

Het prachtige fort ‘Castillo de san Pedro de la Roca’ werd omstreeks de zeventiende eeuw gebouwd net buiten de stad Santiago de Cuba. Het verdedigingsfort moest bescherming bieden tegen de vele aanvallen van piraten. Voor het ontwerp en realisatie werd de Italiaanse ingenieur Giovanni Bautista Antonelli aangenomen. Later zijn er belangrijke aanpassingen uitgevoerd nadat het fort behoorlijk beschadigd raakte tijdens een aantal aardbevingen. Deze werkzaamheden verliepen onder leiding van Juan Martín Cermeño. Inmiddels wordt Castillo de San Pedro de la Roca gezien als meest complete voorbeeld van de historische Spaans-Amerikaanse militaire architectuur.

Sinds 1930 behoort Hotel Nacional tot het rijtje van meest karakteristieke hotels in Havana. Het majestueuze hotel weet zich sinds jaar en dag te onderscheiden in elegantie, klasse en vooral luxe. Hotel Nacional ligt in de hoofdstad Havana aan de baai van San Lazaro. Het hotel heeft al heel wat beroemdheden en andere gefortuneerde gasten mogen ontvangen. De acht verdiepingen van dit hotel bieden meer dan vierhonderd-vijftig kamers en vijftien suites waar het je aan niets zal ontbreken. Daar staat echter wel een behoorlijk prijskaartje tegenover. De omliggende tuinen bieden verder veel privacy en rust.

Meer informatie over Hotel Nacional

In Santiago de Cuba heb je de mogelijkheid om het Museo Emilio Bacardi Moreau te bezoeken. Het museum werd in het jaar 1927 ingehuldigd en ontvangt sindsdien vele bezoekers. Wie denkt dat het hier een museum over het rum merk Bacardi betreft, komt bedrogen uit. Museo Emilio Bacardí is namelijk een museum met kunst en archeologische voorwerpen die samengesteld zijn dankzij de inzet van Emilio Bacardí. Deze vermogende man is inderdaad de zoon van de oprichter van de Bacardi distilleerderij, maar hield zich voornamelijk bezig met politiek en als schrijver. Uiteindelijk bekleedde hij de functie van burgemeester van Santiago de Cuba. Het Museo Emilio Bacardí heeft zijn collectie vooral te danken aan donatie die werden gedaan door families, patriotten en anderen die deelgenomen hebben aan de onafhankelijkheidsoorlog. Museo Emilio Bacardí heeft ook regelmatig wisselende tentoonstellingen.

Aan de zuidelijk kust van Cuba ligt de gezellige en sfeervolle havenstad Cienfuegos. De stad staat ook wel bekend als ‘de parel van het zuiden’. De geschiedenis van Cienfuegos gaat terug tot 1819. Destijds vielen er Franse kolonisten binnen die zich vestigden op het schiereiland Majagua. Ongeveer tien jaar later werd de naam gewijzigd in Cienfuegos, naar de generaal van het eiland Jose Cienfuegos Jovellanos. De mooiste bezienswaardigheden van Cienfuegos bevinden zich in het historische centrum van de stad. De neoklassieke architectuur, brede straten en het overwegend groene karakter van de stad, maken van deze stad een heerlijke bestemming. Liefhebbers kunnen er de botanische tuin ‘El Jardín Botánico de Cienfuegos’ bewonderen of een bezoek brengen aan het historische fort ‘La Fortaleza de Nuestra Señora de los Ángeles de Jagua’. Een wandeling door het centrum brengt je vanzelf langs plaatsen als het Tomás Terry theater en de kathedraal van Cienfuegos. Evenals Havana heeft ook Cienfuegos zijn eigen Paseo del Malecón die de stad beschermt tegen de soms erg ruwe zee.

Meer informatie over Cienfuegos

In het natuurpark Topes de Collantes bevindt zich in het centrale deel van Cuba. Het is daarmee onderdeel van de Escambray Mountains. Het overwegend groene gebied van Topes de Collantes leent zich uitstekend voor het maken van mooie wandelingen, fietstochten, ziplinen en andere uitstapjes. Je kunt er onder andere prachtige watervallen bewonderen, grotten bezoeken, zwemmen in bergwater en bergen beklimmen. De natuur is een bezienswaardigheid op zich. Het kuurhotel ‘Kurhotel’ wat in de bosrijke omgeving gelegen is, was oorspronkelijk een initiatief van dictator Batista. Wat de Zwitsers kunnen, dat kunnen wij ook dacht hij. Hij richtte het kuurhotel op als hospitaal voor het genezen van tuberculose. Helaas is het vochtige klimaat van Cuba iets anders dan dan ijle lucht in Zwitserland en de patiënten knapten in het geheel niet op. Inmiddels is het een kuuroord waar mensen met psychische klachten kunnen herstellen. Bezienswaardigheden binnen de grenzen van Topes de Collantes zijn de Caburni Falls, Haciënda Codina Ranch, Parque La Represa en El Mirador.

Het museum ‘Museo de Playa Giron’ ligt in de gelijknamige plaats. Via een tuin waarin enkele gevechtsvoertuigen staan opgesteld kom je binnen in de ontvangsthal. Museo de Playa Giron laat je een stukje geschiedenis zien over de invasie in de Varkensbaai. Welke route er werd genomen en hoe Fidel Castro zijn troepen aanstuurde. Hier werd Amerika verslagen. Er hangen portretten van soldaten, hun identiteitsbewijzen, persoonlijke voorwerpen en kleding. Helaas is de informatie allemaal in het Spaans.

Meer informatie over Museo de Playa Giron

In de plaats Santa Clara heb je de mogelijkheid om het mausoleum van Che Guevara te bezoeken. Deze revolutionair streed naast Fidel Castro en Camilo Cienfuegos in Cuba en later ook daarbuiten. Als jong afgestuurde arts verliet hij Argentinië voor nieuwe avonturen. Hij maakte met een vriend een rondreis door Latijns-Amerika. Later wanneer hij via Guatemala naar Mexico reist raakt hij in gesprek met Fidel Castro. Tijdens dit gesprek besluit Che zich aan te sluiten bij de revolutionaire beweging. En als guerrillaleider vervolgt hij zijn avonturen. Uiteindelijk wordt hij neergeschoten in Bolivia op negen-en-dertig jarige leeftijd. Het metershoge standbeeld van Che Guevara straalt strijdlust en doorzettingsvermogen uit. Onder het monument is een klein museum over het leven van Ernesto Guevara ingericht. Je ziet hier verschillende familiefoto’s, portretten en gebruiksvoorwerpen. Het tweede deel van het monument bestaat uit de laatste rustplaats. Het monument wat ontworpen en gemaakt werd door José de Lázaro Bencomo, José Delarra, Jorge Cao Campos,Blanca Hernández en José Ramón Linares werd in 1988 onthuld.

In de plaats Santa Clara zijn enkele treinwagons te bewonderen die overgebleven zijn de bevrijding van de stad. Omstreeks 1958 lieten Che en zijn mannen deze trein met grove middelen ontsporen. Soldaten werden overmeesterd en de wapens namen zij in beslag. Met deze laatste overwinning werd de stad Santa Clara bevrijd en de dictator Batista buiten spel gezet. Sinds die tijd is de ontspoorde trein een monument die overwinning benadrukt. In de wagons zijn foto’s van die periode te bewonderen.

Het stadje Pinar del Rio is niet heel groot. Desondanks heeft het naam en faam opgebouwd, omdat hier de beroemde Cubaanse sigaren worden gerold. De sigarenfabriek ‘Fábrica de Tobaco Francisco Donatién’ is toegankelijk voor bezoekers. Je kunt hier met eigen ogen zien hoe de tabaksbladeren worden opgerold en verwerkt tot sigaren. De werknemers zitten per drie personen aan een werkbank met ieder hun eigen taak. De Cubaanse muziek zorgt voor een goede sfeer. Een goed ingewerkte medewerker rolt per dag zo’n honderd sigaren. Om te kunnen werken in een sigarenfabriek dien je een jaar in opleiding te gaan. Het is een serieuze baan die een aantal disciplines vergt.

De tabaksbladeren die in de Fábrica de Tobaco Francisco Donatién worden gebruikt, zijn afkomstig uit verschillende tabaksplantages in de provincie Pinar del Rio. De merken die hier gemaakt worden zijn onder andere Cohiba, Romeo y Juliet en Montechristo. Wereldwijd staan deze sigarenmerken over het algemeen bekend luxe en worden ze ook wel Havanas genoemd. Deze naam is namelijk in het algemeen een keurmerk voor de afkomst van de beste sigaren wereldwijd. Aan het eind van de tour is er in de sigarenfabriek Fábrica de Tobaco Francisco Donatién voldoende gelegenheid tot het aanschaffen van sigaren van uiteenlopende formaten.